Kinh nghiệm thiết kế lối thoát hiểm cho nhà phố (nhà liền kề)

Ngày: 25/08/2021

Thời gian gần đây, các vụ cháy, nổ lớn liên tiếp xảy ra tại các khu đô thị tại các Thành phố lớn (cụ thể là Hà Nội và Tp. Hồ Chí Minh), gây thiệt hại lớn về người và của. Hầu hết các vụ cháy gây thiệt hại về người là do nạn nhân không kịp thoát ra khỏi đám cháy do nhà phố không có lối thoát hiểm. Trong khi đó, các nhân viên cứu hỏa và cứu hộ gặp rất nhiều khó khăn để có thể tiếp cận các công trình này, đặc biệt là nhà trong hẻm sâu. Vấn đề lối thoát hiểm cho nhà phố theo quan điểm kiến ​​trúc rất quan trọng và cần thiết kế sao cho dễ dàng thóat ra ngoài khi có sự cố.

1. Thực trạng vị trí thoát hiểm của nhà phố

Việc bố trí các lối ra của nhà phố lớn đều có đặc điểm chung là hẹp, sâu, diện tích nhỏ và sát với nhà liền kề. Vì vậy, thiết kế nhà phố tại các khu đô thị thường chỉ chú trọng đến diện tích sử dụng mà bỏ qua phương án thoát hiểm. Hầu hết nhà phố đều có chung nhược điểm là diện tích hẹp và sâu, diện tích nhỏ, ít mặt thoáng, không gian xung quanh. Vì vậy, khi thiết kế nhà phố tại các khu đô thị, người ta thường quan tâm đến mặt bằng và các dịch vụ tiện ích khác mà ít nghĩ đến phương án thoát. Đồng thời, lo ngại về trộm cắp và vấn đề an ninh (tránh trượt ngã rơi từ độ cao)  . Mặt tiền nhà phố thường được che bằng gạch hoa, lưới, lồng sắt, cửa sổ hoa sắt ... khiến ngôi nhà như một phòng kín đáo, khi có sự cố xảy ra cháy xảy ra thường không có lối thoát cho khói, nên nhanh chóng dễ bị ngạt thở.

2. Giải pháp kiến ​​trúc đảm bảo an toàn cho người sử dụng

Do đặc thù là nhà liền kề nên loại công trình này không thể thiết kế theo các tiêu chuẩn phòng cháy chữa cháy thông thường. Việc lắp đặt hệ thống báo cháy cũng khó khăn, rườm rà. Đây cũng là một nguyên nhân khiến hỏa hoạn thường xảy ra nhiều thiệt hại về người và của. Kể từ đó, vấn đề lối thoát hiểm nhà phố đã phải được xem xét lại một cách nghiêm túc và thiết kế kiến ​​trúc. Việc đặt nó ở đâu và như thế nào là rất quan trọng sao cho an toàn và đảm bảo tính thẩm mỹ. Dưới đây là một số kinh nghiệm để giúp bạn thiết kế lối thoát hiểm cho nhà phố (nhà liền kề) một cách khoa học và hợp lý:

+ Thiết kế ban công cho nhà phố:

- Nên có ban công lan can phía trước. Đây là lối thoát hiểm rất hiệu quả trong trường hợp hỏa hoạn. Không chỉ mang yếu tố thẩm mỹ, ban công còn che nắng, che mưa và là lối thoát hiểm khi có tai nạn. Nếu đám cháy đang tạo ra nhiều khói, khu vực này sẽ được thông gió đủ để duy trì sự sống trong khi bạn chờ cứu hộ hoặc trong trường hợp xấu nhất, bạn hãy nhảy từ đây xuống. Nếu ban công không sử dụng lan can mà dùng lưới để bảo vệ  thì nên thiết kế ô cửa mở được bằng bản lề (có khóa) để mở khi cần thiết.

+ Ngôi nhà nên có sân thượng và giếng trời

- Sân thượng là không gian rộng rãi, thoáng mát, giống như ban công giúp con người thoát hiểm rất hiệu quả. Tùy theo địa hình, nạn nhân có thể thoát thân bằng cách trèo lên nhà bên cạnh hoặc chờ nhân viên cứu hộ.

- Giếng trời đóng vai trò phụ trợ trong thiết kế lối thoát hiểm của nhà phố,  có tác dụng giúp chuyển hướng khói lên phía trên trong trường hợp hỏa hoạn, không để khói bị dồn lại, gây ngạt thở trong nhà.

+ Nhà có hơn một mặt tiền

- Nên đặt cửa thoát hiểm ở phía sau hoặc bên hông nhà và phải đảm bảo rằng hệ thống khóa hoạt động tốt, đơn giản và dễ dàng sử dụng để có thể mở kịp thời khi có sự cố.

+ Bố trí cầu thang bộ thoát hiểm lên mái nhà

- Thông thường, nhà phố có mái được làm phẳng để chứa bồn nước máy và thường có cầu thang kỹ thuật từ sân hoặc khu vực cụ thể để lên mái. Đây là một điểm cần lưu ý khi thiết kế lối thoát hiểm cho ngôi nhà. Để giúp việc thoát hiểm dễ dàng hơn, những chiếc thang này phải được thiết kế  hợp lý. Các loại thang kỹ thuật này thường được làm bằng thép âm tường (thang khỉ) hoặc các thang rời rất khó sử dụng. Cầu thang có tay vịn sẽ tiện lợi hơn rất nhiều và độ an toàn cao

+ Mỗi tầng phải có ít nhất hai lối thoát

- Một lối ra cầu thang (lên hoặc xuống) và một lối thoát khác (cửa sổ hoặc ban công). Cửa chính nên thiết kế hướng mở ra ngoài sẽ dễ dàng hơn để thoát hơn. Các loại cửa kéo hoặc cửa cuốn nhôm rất bất tiện cho việc thoát khí. Với các loại cửa trong phòng, ban công, sân thượng ... bạn phải sử dụng hệ thống khóa mở đơn giản và nhanh chóng.

Hiện nay, một số gia đình có điều kiện đã lắp đặt hệ thống báo cháy và chữa cháy cho nhà phố, nhưng điều này không phổ biến.Giải pháp tạo lối ra vào nhà vẫn là quan trọng nhất, để đảm bảo an toàn, các gia đình phải tự trang bị bình chữa cháy (bình CO2, bình phun bọt tuyết); và định kỳ kiểm tra bảo dưỡng các cửa thoát hiểm và lối ra sao cho dễ sử dụng. Điều đặc biệt nên lưu ý, mỗi gia đình cũng nên chuẩn bị sẵn phương án thoát hiểm, cũng như trang bị những kỹ năng thoát hiểm cho các thành viên trong gia đình, để tránh hoảng loạn khi có hỏa hoạn hoặc sự cố xảy ra ngoài ý muốn.